Oktober Borstkankermaand: Het belang van zelfonderzoek bij borstkanker

Oktober staat wereldwijd bekend als de maand waarin extra aandacht wordt besteed aan borstkanker. Jaarlijks krijgen duizenden vrouwen, maar ook mannen, te maken met deze ziekte. Het goede nieuws is dat borstkanker in veel gevallen goed te behandelen is, vooral wanneer het in een vroeg stadium wordt ontdekt. Daarom is zelfonderzoek van je borsten een essentieel onderdeel van preventie.

Waarom zelfonderzoek belangrijk is

Hoewel er steeds betere screeningsmethoden, zoals mammografieën, beschikbaar zijn, is het regelmatig controleren van je borsten thuis een belangrijke aanvulling. Het geeft je de kans om je lichaam beter te leren kennen en veranderingen vroegtijdig op te merken. Vroege opsporing vergroot de kans op succesvolle behandeling aanzienlijk.

Hoe voer je een zelfonderzoek uit?

Zelfonderzoek hoeft niet ingewikkeld te zijn en kan gemakkelijk thuis worden uitgevoerd. Het is belangrijk om te onthouden dat niet elke verandering meteen wijst op borstkanker, maar het is altijd verstandig om bij twijfel een arts te raadplegen. Hier zijn de stappen voor een grondig zelfonderzoek:

1. Kijk naar je borsten
   Sta voor een spiegel en bekijk je borsten met je armen langs je zij. Let op veranderingen in grootte, vorm, huidstructuur (zoals kuiltjes of rimpels) en tepeluitvloeiing. Herhaal dit met je armen in de lucht en je handen in je zij, waarbij je je borstspieren aanspant.
2. Voel je borsten staand of zittend
   Til één arm omhoog en gebruik de andere hand om je borst te onderzoeken. Maak kleine, cirkelvormige bewegingen met je vingers, terwijl je zachtjes maar stevig drukt. Beweeg in cirkels van buiten naar binnen, totdat je de hele borst hebt onderzocht. Vergeet niet om ook je oksels mee te nemen.
3. Voel je borsten liggend
   Wanneer je ligt, verspreidt het borstweefsel zich meer gelijkmatig, wat het gemakkelijker maakt om veranderingen te voelen. Leg een kussen onder je schouder en plaats je arm achter je hoofd. Voer opnieuw kleine cirkelbewegingen uit, net zoals in de staande positie.

Wanneer moet je actie ondernemen?

Hoewel het normaal is dat borsten in de loop van de tijd veranderen, zijn er enkele tekenen die extra aandacht verdienen. Neem contact op met je arts als je een van de volgende symptomen opmerkt:

• Een knobbeltje of verdikking in de borst of oksel
• Veranderingen in de huid, zoals roodheid, schilfering of deukjes
• Tepeluitvloeiing (vooral als dit bloederig is)
• Ingetrokken of veranderde tepels
• Pijn die niet gerelateerd lijkt aan je menstruatiecyclus

Zelfonderzoek is geen vervanging voor screenings

Hoewel zelfonderzoek belangrijk is, mag het nooit de plaats innemen van professionele screening. Vanaf je 50e wordt in Nederland bijvoorbeeld een tweejaarlijkse mammografie aangeboden aan vrouwen. Ook vrouwen met een verhoogd risico, zoals een familiegeschiedenis van borstkanker, kunnen op jongere leeftijd met hun arts bespreken of extra screenings nodig zijn.

Maak van zelfonderzoek een gewoonte

Het is goed om je borsten maandelijks te controleren, bij voorkeur een week na je menstruatie, wanneer je borsten minder gevoelig zijn. Als je geen menstruatie meer hebt, kies dan een vaste dag per maand om het onderzoek te doen.

Samen maken we een verschil

Borstkanker is een ziekte die vroegtijdig opgespoord vaak goed behandelbaar is. Door bewustzijn te creëren en zelfonderzoek aan te moedigen, kunnen we allemaal een rol spelen in het verminderen van het aantal sterfgevallen door borstkanker. Laten we tijdens Borstkankermaand niet alleen stilstaan bij de vrouwen (en mannen) die de strijd hebben gewonnen, maar ook diegenen herinneren die we verloren zijn, en ons hard maken voor onderzoek en preventie.